DEBBAUTSHOEK
Programma:
Locatie:
Status:
Opdrachtgever:
vervangingsbouw, +-230 woongelegenheden
Zelzate
Laureaat 2020, 1e fase: in uitvoering
cvba Wonen
Kernwoorden:
Team:
ontmoetingsruimte, collectieve tuin, hoge densiteit, verdichting,
alternatieve woontypologie, wijkreconversie
i.s.m. Studio Uad
Analyse bestaande toestand
Concept
Het concept vertrekt vanuit de duidelijke gedachte om de wagen minder aanwezig te maken in de wijk en de vrijgekomen ruimte terug te geven aan de bewoners. Hiervoor knippen we letterlijk het veelvoud aan noord-zuid verbindingen door en vangen we het parkeren op in een vergroende omgeving, de parkeerlobby’s. Door deze parkingclusters zijn er, ondanks de verdichting in het plan, geen ondergrondse parkeerplaatsen nodig. Door de wegenis niet te verplaatsen ontstaan drie voordelen. Ten eerste ontstaat de mogelijkheid om, na evaluatie, delen van de bestaande infrastructuur te hergebruiken. Ten tweede kan door het nieuwe ontwerp te enten op de bestaande infrastructuur een eenvoudige fasering aangehouden worden.
Ten slotte wordt het eenvoudig om de bestaande private woningen op te nemen in het nieuwe schema. In de vrijgekomen ruimte organiseren we een grote groene ruimte, een park niet enkel voor de buurt maar ook voor Zelzate. De groene ruimte wordt toegevoegd aan het plan om nieuw zuurstof te bieden aan de Debbautshoek wijk. Een gezonde leefomgeving waarin mens en dier kan bewegen, ontmoeten en tot rust komen. Het park is er niet alleen als groene figuur, maar is ook de plaats waar het regenwater wordt opgevangen en infiltreert, de plaats waar energie kan worden opgewekt, de plaats voor een buurtmoestuin of -boerderij. Door de noord-zuid verbindingen en het oost-west park ontstaan een reeks bouwvelden. Deze bouwvelden kunnen gefaseerd gerealiseerd worden en geven de mogelijkheid om diverse typologieën te mixen. Zo voorzien we, gericht naar het park, enkele meersgezinswoningen terwijl de andere randen met grondgebonden typologieën worden gemaakt. Elk bouwveld organiseert zich rond een binnenhof, een groene collectieve ruimte.
De auto terugdringen door noord-zuid verbindingen te knippen
Parkeerlobby’s in doodlopende straten
Vrijgekomen ruimte invullen als een groene oost-west verbinding
Kleinere bouwvelden langs het park,
telkens georganiseerd rond een binnenhof
Collectieve buitenruimtes
Het plan is opgebouwd rond een serie van collectieve groene ruimtes. In contrast met de huidige harde en stenige publieke ruimte introduceren we een reeks van groene ruimtes. Dit is mogelijk door het terugdringen van de aanwezigheid van de wagen. Zo onderscheiden we Het Park, Het Binnenhof en De Parkeerlobby. Deze ruimtes hebben in het plan telkens een andere rol en werken op de verschillende schalen die het plan rijk is.
Het Park
Het Park vormt de ruggengraat van het plan en strekt zich uit doorheen de hele wijk. Aan de oostzijde maakt het park de verbinding naar de bestaande groene ruimtes van Klein-Rusland.
Door de groenzone te integreren in het masterplan creëren we voor elke bewoner het voorrecht om op wandelafstand een natuurgebied te hebben. De corona crisis heeft duidelijk gemaakt hoe dierbaar natuur is voor een mentale gezondheid. Tegelijk maken we een klimaatrobuuste wijk die ruimte biedt aan water en groen. Het Park is niet alleen een groene ruimte, het is ook de plaats waar het regenwater kan infiltreren, we eventueel een BEO-veld kunnen plaatsen, waar de buurtwerking wordt versterkt met moestuinieren of buurtlandbouw,.. Het is park van en voor de 21e eeuw.
In een eerste periode wordt Het Park aangelegd met een basisinfrastructuur van paden en hoogstammen. In een latere periode wordt een breed participatietraject opgezet met stadsbestuur en stake-holders.
Het Binnenhof
Alle bouwvelden zijn georganiseerd rondom een collectief groen Binnenhof. Deze binnenhoven worden opgezet als een gedeelde tuin waarrond een gemeenschap kan ontstaan. De tuin als bindend en verbindend element. Het is een ruimte waar de kleinste kinderen buiten kunnen spelen, waar buren elkaar kunnen ontmoeten. Het is een ruimte die kan groeien naargelang de noden van elk bouwveld.
De overgang tussen binnenhoven en straat/park is gemarkeerd door een luifel, plaatselijk aangevuld met de nodige fietsenstallingen. De graad van collectiviteit wordt in overleg met de opdrachtgever en stadsbestuur vastgelegd.
Elk Binnenhof krijgt een basisaanleg: een gazon, enkele hoogstammige bomen, zit- en speelelementen en een luifel. In een participatietraject met de toekomstige bewoners kunnen deze binnenhoven verder worden opgeladen met aanvullende elementen zoals een moestuin, gemeenschappelijke wasruimte of keuken.
De Parkeerlobby
Om de ruimte die de wagen inneemt te beperken bundelen we alle parkeervoorzieningen op een beperkt aantal plaatsen. Zo creëren we aangename woonstraten. In de nabijheid van de
bouwvelden vangen we alle parkeernoden bovengronds op. Hierdoor zijn dure ondergrondse constructies overbodig.
Door de parkeerplaatsen groen in te kleden ontstaan schaduwrijke en vergroende plekken, als uitlopers van het centrale park. Mocht de parkeerdruk in de toekomst afnemen (andere vervoersmodi, deelwagens,…) dan kunnen deze parkeerlobby’s in de toekomst verder vergroenen of ander ingevuld worden. De parkeervakken zijn aangelegd in waterpasserende bestrating zodat we het grondwater kunnen aanvullen. De groenzones langs de parkeervakken dienen als infiltratiestroken zodat we het regenwater van de wegenis kunnen bufferen en zo de riolering kunnen ontlasten..
Woningtypes
Om te bepalen welke woningtypes voorzien moeten worden in het masterplan hebben wij ons gebaseerd op het beschikbaar cijfermateriaal over de huidige huurders en de kandidaathuurders. Onze ambitie voor Debbautshoek is dan ook om een gezonde sociale mix te bekomen. Jongeren en ouderen, alleenwonenden en gezinnen wonen allemaal binnenin hetzelfde bouwveld of zelfs binnenin hetzelfde gebouw. Dit resulteerde in het ontwerp van vier verschillende woningtypes. Met deze verschillende types beantwoorden we aan de vraag voor meer kleinere woningen en aangepaste woningen voor ouderen of mindervaliden. Door deze vier nieuwe types te introduceren in de wijk doorbreken het monotone straatbeeld en verkrijgen we een gevarieerd spel van verschillende kroonlijsthoogtes en dakvormen.
